Nieuwbouwproductie en nieuwbouwverkopen laten een forse afname zien
Dat is de essentie van de NVM-woningmarktcijfers en analyse van NVM-dochter brainbay over het eerste kwartaal van 2023. NVM-makelaars verkochten in 2023 in het - altijd rustigere - eerste kwartaal 28.500 bestaande koopwoningen. Dit is 2% minder dan een jaar eerder en 13% minder dan in het vierde kwartaal 2022. Het woningaanbod is op jaarbasis in het eerste kwartaal 2023 bijna verdubbeld ten opzichte van het eerste kwartaal 2022. Vergeleken op kwartaalbasis ligt het woningaanbod in het eerste kwartaal 2023 9% lager dan in het vierde kwartaal 2022. Bij NVM-makelaars staan ruim 31.000 woningen te koop. De gemiddelde verkoopprijs van een bestaande woning is in het eerste kwartaal van 2023 394.000 euro, een daling met 3,6% ten opzichte van het vierde kwartaal 2022. Op jaarbasis daalde de gemiddelde verkoopprijs in het vierde kwartaal 2022 met 6%. In het eerste kwartaal 2023 komt de daling uit op 8,2% op jaarbasis. Dit bevestigt het omslagpunt in de markt vergeleken met 2021 toen de prijs met zo’n 20% op jaarbasis steeg.
Chris van Zantwijk, makelaar en vicevoorzitter NVM-vakgroep Wonen: “De ontwikkelingen in de nieuwbouw bleven vorig kwartaal al fors achter. Dat heeft zich versterkt doorgezet. We zien nu in het eerste kwartaal van dit jaar de verkoop van nieuwbouwplannen onderuitgaan. Plannen komen regelmatig niet in verkoop of worden eruit gehaald door achterblijvende verkoopresultaten. Dat trekken we alleen vlot als alle partijen over hun eigen schaduw heen stappen en mee gaan bouwen aan de daadwerkelijke realisatie van de vraag. De prijsafstand tussen nieuwbouw en bestaande bouw dreigt nu een kloof te worden, ook door de gestegen hypotheekrente. Als de nieuwbouw nu stilvalt, creëren we het woningtekort van de toekomst. Uitgebalanceerde nieuwbouwplannen die voldoen aan de lokale vraag, betaalbaar en financierbaar door de ontwikkelaar, bouwer en koper. Daar draait het om. Minister Hugo de Jonge zei daarover tijdens een debat over de woningmarktimpasse in de Tweede Kamer op 30 maart 2023: 'We moeten meer ruimte bieden voor de mogelijkheden die er zijn.' Dat is de kern. Zonder ruimte in regelgeving, grondprijzen, locaties en financiering maken we wel veel toeren maar geen meters. Door die ruimte te bieden gaan alle partijen weer licht zien in de nu duistere nieuwbouwtunnel."
Transacties bestaande woningbouw
- NVM-makelaars verkochten in het eerste kwartaal van 2023 bijna 28.500 woningen Dit is 13% minder dan in het vierde kwartaal 2022 en 2% minder dan een jaar geleden.
- Het aantal te koop gezette woningen is in het eerste kwartaal 2023 op kwartaalbasis met 29% afgenomen naar 29.400 woningen. Vergeleken met een jaar geleden is het 9% gedaald.
- De transactieprijs ligt in het eerste kwartaal van 2023 3,6% lager vergeleken met het vierde kwartaal 2022.
- De transactieprijs komt in het eerste kwartaal van 2023 daarmee uit op 394.000 euro. Voor het eerst in tien jaar daalt de prijs op jaarbasis met 8,2%.
- De prijs van tussenwoningen daalde op kwartaalbasis 2,7% en komt daarmee uit op 359.000 euro.
- Een hoekwoning noteert op kwartaalbasis een daling van 4,1% met een prijs van 381.000 euro in het eerste kwartaal 2023.
- De 2-onder-1-kap woningen komen met een min van 3,6% ten opzichte van het vierde kwartaal 2022 uit op 423.000 euro.
- Vrijstaande woningen daalden met 4,6% op kwartaalbasis naar gemiddeld 579.000 euro.
- De prijs van appartementen ging in een kwartaal tijd met een min van 3,8% naar 331.000 euro.
- Vergeleken met een jaar geleden daalden de transactieprijzen van tussenwoningen met -7,2%, hoekwoningen -7,7%, 2-onder-1-kap woningen -7,8%, vrijstaande woningen -9,8% en appartementen -8,8%.
- Van de woningen werd in het eerste kwartaal 2023 31% boven de vraagprijs verkocht. Een kwartaal eerder was dit 45% en een jaar geleden 81%.
- Het verschil tussen de uiteindelijke vraag- en verkoopprijs laat dit kwartaal voor het eerst een ander beeld zien. De afgelopen jaren werd gemiddeld meer betaald dan de vraagprijs. In het eerste kwartaal 2023 werd gemiddeld 1,3% minder dan de vraagprijs betaald. In het vierde kwartaal 2022 was dit nog een klein plusje van 0,1%.
- Vergeleken met een jaar geleden was het verschil tussen de uiteindelijke vraag- en verkoopprijs bij tussenwoningen -0,8%, hoekwoningen -1,3%, 2-onder-1-kap woningen -1,5%, vrijstaande woningen -3,0% en appartementen -0,7%.
- In het eerste kwartaal 2023 was een woning na gemiddeld 42 dagen verkocht, 12 dagen langer dan in het vierde kwartaal 2022.